Çocuğunuz okuldan geldiğinde, “Kimse beni sevmiyor!” derse ne yapmalısınız? Bu, kendilerini eleştirmeye çok meyilli olan yedi yaş çocuklarında sık görülse de, her yaştaki çocuk zaman zaman kendisini arkadaşsız hissedebilir.
İlk yaptığınız şey, çocuğunuzu yatıştırmak olur herhalde. “İnsanlar tabii ki senden hoşlanıyor! Jeffrey hoşlanıyor, öyle değil mi? Ya Sarah? O da hoşlanıyor senden!” Ne yazık ki çocuğunuz muhtemelen bu tepkinize daha güçlü bir şekilde itiraz edecek, arkadaşsız olduğu konusunda diretecektir.
İlk tepkiniz hayal kırıklığı da olabilir. “Eh, o kadar buyurgan olmasaydın…” Oysa çocuğunuzu, arkadaşlarını ondan uzaklaştıracak davranışlarıyla ilgili olarak bin kere uyarmıştınız. Neden dinlemedi ki sizi? Maalesef, çocuğunuz moral bozukluğuyla ağlar ya da öfke krizi geçirirken, bin birinci nasihat bininci nasihattan daha etkili olmayacaktır.
Belki de kendinizi tamamen çaresiz hissedebilirsiniz. Çocuğunuzun reddedildiğini görmek çok üzücüdür ama çocuğunuza arkadaş kazandıramayacağınızı da bilirsiniz.
Neyse ki, bir ebeveyn olarak, kendisini yalnız ve arkadaşsız hisseden bir çocuk için yapabileceğiniz bazı şeyler var:
Önce empatiye başvurun
Yetişkinler olarak meseleleri çözmek isteriz ama bazen sadece çocuklarımızı dinlememiz ve duygularını anlamamız yeterlidir. Sadece “Epey zor bir gün geçirmişsin” ya da “Bir şeye canın sıkılmış galiba” diyebilirsiniz.
Çocuğunuz olanları size anlatmaya açıksa, “Arkadaşın sana öyle söylediğinde kırılmışsın” ya da “Ne kadar can sıkıcı!” diyerek durumu anladığınızı gösterebilirsiniz.
“Sarılmamı ister misin?” diye de sorabilirsiniz. Bir çocuk sınıf arkadaşları tarafından reddedildiğini hissediyorsa annesinin ya da babasının ona daha fazla sevgi göstermesi rahatlatıcı olabilir.
Aşırı tepki vermemeye çalışın
İnsanın çocuklarının kırıldığına tanık olması kolay değildir ama çocukların duygularının çok çabuk değişebildiğini aklınızdan çıkarmayın. Bugün çocuğunuzdan nefret ettiğini söyleyen çocuk önümüzdeki hafta onun en iyi arkadaşı olabilir. Çocuğunuzun akşam yatağa ağlayarak gitmesine neden olan anlaşmazlık, ertesi gün tamamen ortadan kaybolabilir.
Doğaları gereği, çocukların bir perspektifi yoktur. Olayları daha geniş bir bağlamda ele alacak bir tecrübeye sahip değillerdir çünkü. Çocuğunuzun yaşadığı sıkıntıyı dikkate almamazlık etmeyin ama bunu çocuğunuz için dünyanın sonu gibi de düşünmeyin. Bir sınıf arkadaşı çocuğunuza kötü davrandıysa, çocuğunuzun koruyucu meleği olarak olaya müdahale edip, çocukla doğrudan konuşmayı ya da anne babasıyla temasa geçmeyi düşünebilirsiniz. Sakın yapmayın. Çocuğunuzu korumak istemeniz anlaşılır bir şey ama çocuklar arasındaki anlaşmazlığı ebeveynlere taşımayın. Çocuğunuz tehlikede değilse ya da ciddi bir zorbalık söz konusu değilse, çocukların kendi aralarındaki anlaşmazlıkları kendilerinin çözmelerine izin vermek en iyisidir.
Ayrıca çocuğunuzun arkadaşıyla yaşadığı soruna üzüldüğünüzü açıkça belli ederseniz, problem büyür. Çünkü siz de üzülüp kızıyorsanız, durum çocuğunuzun düşündüğünden de vahim olmalıdır! Çok güçlü duygusal tepkiler verirseniz çocuğunuz daha sonraki sorunlarını size anlatmak konusunda o kadar hevesli olmayacaktır. Ya da tam tersine, siz çok tepki verdiğiniz için çocuğunuz en ufak tersliklere odaklanarak haber verecektir.
Daha fazla bilgi edinin
Bu arkadaşlık meselesi sürekli tekrarlanıyorsa, neler olduğuyla ilgili daha fazla bilgi edinmeniz gerekebilir. Çocuğunuz da sütten çıkmış ak kaşık olmayabilir. Çocuklar yaşadıkları sosyal zorluklardaki rollerini görmekte zorlanırlar. Örneğin, çocuğunuz sınıf arkadaşının onun sandalyesini tekmelediğini söylemiş ama daha önce arkadaşının oradan kalkmasını ondan defalarca rica ettiğini söylemeyi unutmuş olabilir.
Çocuğunuzun öğretmeniyle konuşmak genellikle işe yarar. Öğretmen çocuğunuzu her gün akranlarıyla bir aradayken görür ve size çocuğunuzun başkalarının yanında nasıl davrandığına, sınıf arkadaşlarının ona nasıl tepki verdiğine ve çocuğunuzun yaşından beklenmesi gereken davranışların ne olduğuna dair önemli fikirler verebilir.
Çocuğunuzun akranlarıyla etkileşimini gözlemleyerek de daha fazla şey öğrenebilirsiniz. Çocuğunuzu parkta oynarken izleyin ya da sınıfında düzenlenen bir etkinlikte gönüllü olun. Böylece çocuğunuzun diğer çocuklarla arasının nasıl olduğunu kendi gözlerinizle görmüş olursunuz.
Çocuğunuza koçluk yapın
Neler olduğunu anladıktan sonra çocuğunuza akranlarıyla daha iyi geçinmesi konusunda yol gösterebilirsiniz. Bu rehberlik, çocuğunuz arkadaşlarını kendisinden uzaklaştıracak şekilde davrandıktan sonra değil, sosyal bir ortama girmeden önce daha çok işe yarayacaktır.
Örneğin, çocuğunuzla rol yapma oyunu oynayarak, sıcak bir şekilde selamlaşmayı öğretebilir ya da birisi onunla alay ettiğinde nasıl soğukkanlı tepkiler verebileceği konusunda bir fikir verebilirsiniz. Çocuğunuza, başkalarını sinirlendirdiğini anlamasını ya da can sıkıcı bir durumu idare etmesini öğretebilirsiniz.
Ayrıca, hangi çocukların arkadaşlığa daha açık olduğu konusunda önerilerde bulunmanız da gerekebilir. Herkes çocuğunuzdan hoşlanmayacaktır, insan doğası böyledir. Buna rağmen çocuğunuzla ilgilenmeyen birisine arkadaşlık için ısrar etmek mutsuzluk getirecektir. Bazen çocuklar sınıflarının en popüler öğrencisiyle arkadaş olmayı çok ister ve bu sırada, aslında pek çok ortak noktaları bulunan akranlarını gözden kaçırırlar. Ayrıca bazen eski arkadaşlıklar sona erer, çocuğunuz yeni bir arkadaşa ihtiyaç duyar.
Arkadaşlıkların gelişmesi için fırsatlar yaratın
Çocuğunuzun arkadaş edinmesini sağlayamayabilirsiniz ama mevcut arkadaşlıklarının güçlenerek devam etmesi için uygun ortamı sağlayabilirsiniz. Çocuklar birlikte bir şeyler yaparken arkadaş olurlar. Çocuğunuzu okul sonrası eğlenceli etkinliklerden birine götürerek, kendisiyle benzer ilgi alanlarına sahip başka çocuklarla tanışmasını sağlayabilirsiniz. Bir çocukla baş başa oynadıkları zamanlar arkadaşlıkları derinleşir. Başka bir aileyi oyun gecesine davet ederek, çocuğunuz için yeni bir arkadaşlığın kapısını aralayabilirsiniz.
Gerekiyorsa profesyonel yardım alın
Bazen arkadaşlık problemlerinin profesyonel yardımla çözülmesi gerekir. Çocuğunuz okulda ezilmiş ya da tehdit edilmişse, çocuğunuzun güvende olmasını sağlamak için öğretmeninden ve müdüründen de yardım istemelisiniz. Çocuğunuzun yaşadığı sosyal zorluklar birkaç haftayı ya da birkaç ayı bulursa, bir uzmana başvurabilir ya da çocuğunuzun güvenli ve yapıcı bir ortamda, başkalarıyla güven içinde ilişki kurmayı öğrenebileceği sosyal beceri gruplarını deneyebilirsiniz.
https://www.psychologytoday.com/blog/growing-friendships/201703/when-your-child-says-nobody-likes-me
