Meslek seçmek demek, hayat biçimini seçmek demektir
Doğru mesleği seçebilecek miyim? Yapacağım yanlış bir seçim tüm geleceğimi olumsuz etkiler mi? Benim için en uygun meslek hangisi? Bir türlü karar veremiyorum. Üniversite giriş sınavı yaklaştıkça öğrencileri zihinlerindeki ana sorular bu başlıklar altında sıralayabiliriz. Bu soruların cevaplarını verebildiğimiz an, mesleğimize de karar vermiş oluruz.
Meslek seçimi; bir kimsenin, çeşitli meslekler arasından en iyi yapabileceğini düşündüğü faaliyetleri içeren ve kendisine en üst düzeyde doyum sağlayacağına inandığı bir mesleğe yönelmesidir. Bu seçimi yaparken önemli olan, bir kişinin sahip olduğu özellikleri en iyi kullanabileceği ve beklentilerini en iyi biçimde karşılayacak olan mesleği seçebilmesidir.
Meslek seçerken öğrencilerin öncelik verdikleri kriterleri şöyle sıralayabiliriz:
· Maddi gelir düzeyi: En çok hangi meslekte para kazanabilirim?
· Üniversitenin ismi: ……. Üniversitesinden başka üniversite okumam. Unutulmamalıdır ki üniversitede 4 – 5 sene geçirilir. Ama mesleğinizi hayatınız boyunca yaparsınız. O yüzden üniversiteye göre meslek seçmek son derece yanlış bir tercihtir.
· Üniversitenin bulunduğu şehir: Tabi ki eğitim göreceğiniz şehir önemlidir. Ama sadece şehre bakılarak meslek seçilmemelidir.
· Başarı sıram beklediğimden yüksek geldi: Puanım boşa gitmesin diyerek, düşünmedikleri bir mesleği tercih etme. Meslek kararı; yalnızca üniversite hayatı, okunacak şehir, daha yüksek puanlar veya başarı sıraları gibi kriterlerle verilemeyecek kadar önemlidir.
Meslek seçimi bir süreçtir. Çok az öğrenci lise hayatına seçeceği mesleği bilerek başlar. Yıllar içinde meslekler hakkında edinilen bilgiler sentezlenerek mesleğe daha rahat karar verilebilir. Farkındalığınız Olsun Öncelikle iş ve para garantili meslek aramak yerine, kendinize uygun mesleği bulmaya çalışmalısınız. Meslekten para kazanmak tabi ki önemlidir. Para kazanmanın % 100 formülü, mesleğinde başarılı olmaktır. Mutlu olduğunuz, keyif aldığınız, severek yaptığınız bir meslekte daha başarılı olursunuz. Başarı, arkasından para kazanmayı getirir. Başarılı olmanın kesin formülü: Sevdiğin, istediğin ve yapabildiğin şeyi meslek olarak yapmaktır!
Kendinizi Tanıyın Okulda PDR Bölümü tarafından uygulanan Kişilik -Meslek Envanterleri: Rehberlik Uzmanı ile yaptığınız bireysel görüşmeler, meslek tanıtım seminerleri, üniversite tanıtım seminerleri, geziler sonrasında bilgileri sentezleyerek kendinize en uygun mesleği seçebilirsiniz. Bu bilgiler ışığında kafanız karışıp hala mesleğe karar veremediyseniz endişelenmeyin. Kendini tanımaya, meslek seçimine yönelik uygulanan testler / envanterler karşınıza 15 – 20 alternatif meslek çıkacaktır. Çünkü bu çalışmalar size en uygun “Meslek Grupları” ile ilgili bilgi verecektir. Bundan sonra işin içine kendiniz ile ilgili farkındalığınız giriyor. Örneğin; Grup ile mi çalışmayı seversiniz yoksa bireysel çalışmayı mı? Hayal gücünüz geniş midir?, Göz- el koordinasyonunuz var mıdır? vb..
Ders Programlarını Okuyun Hedeflediğiniz mesleklere giden yolda okumanız gereken bölümlerde okutulan dersleri incelemelisiniz. O bölümlerin içeriği ile ilgili fikir sahibi olursunuz. Bölümün size uygun olup olmadığına karar verebilirsiniz. Rehber Uzmana Danışın PDR Bölümü ile görüşün. Elinizde envanter sonuçlarınız var, meslek tanıtım seminerlerini izlediniz, üniversiteleri gezdiniz, bölümlerin ders programlarını incelediniz ancak yine de karar veremiyorsunuz. Rehber uzmanınız sizi en iyi tanıyan kişi olarak karar vermenize yardımcı olabilir. Yapmaktan en keyif aldığınız ve en sevmediğiniz şeylerin listesini yapın. Hangi mesleklerde sevdiklerinizi yapabilirsiniz, hangilerinde sevmediklerinizi yapmak zorunda kalırsınız, buna göre bazı meslekleri eleyebilirsiniz. O İşi İcra Eden Meslek Elemanının Yanında Vakit Geçirin Bir mesleği en iyi tanıma yollarından biri de o işi yapan meslek elemanının yanında bir gününüzü geçirmenizdir. Meslek elemanını yerinde gözlemleyerek mesleğinize çok daha net karar verebilirsiniz.
İTK Liselerinde “Mesleki Gölge çalışmaları” bu amaçla yapılmaktadır. Gttiğiniz meslek elemanındna mesleğin iyi ve kötü yönlerini tüm açıklığı ile öğrenmeye çalışın. Mesleğini çok seven biri mesleğini size övecek, sevmeyen meslek elamanı da sürekli olumsuzluklardan bahsedecektir. Burada önemli olan tarafsız olarak gözlemlemek ve kendinize uygunluğuna karar vermenizdir. İnterneti meslek tanıtımları için kullanabilirsiniz, üniversitelerin forum yazılarını takip edebilir, bölümde okuyan öğrenciler ile görüşebilirsiniz. Bu bilgiler size ışık tutacaktır. Tercih Döneminde Üniversiteleri Gezip bölüm hocaları ile görüşebilirsiniz. Okuyan öğrenciler ile görüşmeniz size çok katkı sağlayacaktır. En Önemlisi Mesleğe Göre Bölüm, Üniversite Ve Şehir Seçimidir.
Okuyacağınız bölümde en iyi eğitim veren üniversiteleri araştırınız. İstediğiniz mesleği yapmak için isimleri farklı olsa da benzer bölümler olabilir. Bu bölümleri de araştırmanızda fayda var. Üniversiteye yerleştikten sonrada bölüm değiştirmeye karar verirseniz moraliniz bozulmasın. Üniversitede bölüm değiştirebilirsiniz. Tek şart sınavda geçmek istediğiniz bölümün puan türünde, puanınızın hesaplanmış olması. Puanınızın Türkiye’deki herhangi bir üniversiteye yerleşme koşulunu sağlaması yeterli. Örneğin: Endüstri mühendisliği okuyorsunuz ve üniversitede Ekonomi bölümüne geçmek istediğinize karar verdiniz. Sınavda eşit ağırlık puanınız hesaplandı ve aldığınız puan herhangi bir Ekonomi bölümüne girmenize yetiyorsa, gerekli başvuruları yapıp bölüm değiştirebilirsiniz.
Özetlersek, Mesleğinizi Seçerken:
· Kendinizi tanıyın.
· Uygulanan Envanter sonuçlarını değerlendirin.
· İstediğiniz bölümdeki ders programlarını araştırın
· Üniversiteleri gezin.
· PDR Bölümüne danışın.
· İmkanlarınız doğrultusunda düşündüğünüz mesleği icra eden meslek elemanının yanında vakit geçirin.
· Tercih Döneminde üniversitelerin öğretim üyeleri ve orda okuyan öğrenciler ile görüşün.
Bu ülkenin, işini severek, düzgün yapan insanlara ihtiyacı var ve bu ilk önce kendinize uygun mesleği seçebilmekten geçiyor. Yolunuz açık olsun. Mutlu olacağınız bir meslekte ilerlemeniz dileğiyle.
Banu Avcı
İTK PDR Bölümü Rehber Uzman
